Balık alerjisi nedir? denilince balık yenmesi sonucu balıklarda bulunan alerjenlere karşı vücudun aşırı reaksiyon vermesi aklımıza gelmelidir. Balık alerjisi sadece balıkların yenmesi değil aynı zamanda balıkların alerjenlerinin nefes yoluyla alınması ile de gelişebilmektedir.
Balık Alerjisi ve Ne Sıklıkta Görülür?
Çocuklarda besin alerjisi %8 civarında görülürken balık alerjisi en sık besin alerjileri arasında yer almakla birlikte sıklığı %1’den azdır. Bazı ülkelerde daha sık görülebilmektedir. En sık balık alerjisinin görüldüğü ülkeler arasında Flipinler başta sayılabilir.
Balık Alerjisi Nasıl Gelişir?
Balık alerjisi özellikle balıkların kaslarında bulunan parvalbumin denilen alerjenlerine karşı gelişmektedir. Parvalbumin eti fazla olan balıklarda daha fazladır. Özellikle beyaz kası fazla olan bazı balıklarda parvalbumin fazla olması nedeniyle daha alerjeniktir. Balıklarda ayrıca enolaz, aldolaz ve jelatin denilen alerjenler de balık alerjisine neden olmaktadır. Jelatin maddesinin alerjik olup olmadığı hala tartışma konusudur.
Bir balığa alerjisi olanlar her balığa alerjik midir?
Balık alerjilerinde çapraz reaksiyon dediğimiz durum sıktır. Yani bir balığa alerjik olan diğer balığa da alerji gelişme riski yüksektir. Çünkü alerjiye neden olan alerjenler çoğu balıkta benzerdir. Nadiren parvalbumin alerjisi olmayan diğer alerjenlere alerjik olan küçük balıklara alerjik olanlar sadece belli balıklara alerjik olup diğerlerine alerji olmayabilir.
Balık Tavuk Sendromu
Balıklarda bulunan parvalbumin alerjeni diğer omurgalılardaki parvalbumin ile çapraz reaksiyon gösterir. Balıktaki parvalbumin alerjeni tavuktaki parvalbumin ile çapraz reaksiyon göztermesi nedeniyle balık alerjisi olanlarda tavuk eti yenmesi ile alerjik reaksiyon gelişmesi durumuna balık tavuk sendromu denilmektedir.
Balık Alerjisi Olanlar Deniz Ürünlerini Tüketebilir Mi?
Balık ve deniz ürünleri arasında kısıtlı çapraz reaksiyon vardır. Bu nedenle balık alerjisi olanlar deniz ürünleri tüketemez diye kesin bir durum yoktur. Balık alerjisinde balık parazitine karşı alerji mevcutsa bu balık paraziti aynı zamanda deniz ürünlerinde de olabilmesinden dolayı deniz ürünleri tüketiminden sonra alerji olabilir. Bu nedenle balık alerjisinde moleküler alerji testi balık paraziti Anisakis’e karşı alerji olup olmadığı ve ayrıca deniz ürünü alerjisi olup olmadığı araştırılmalıdır. Bu test sonucuna göre hareket edilmesinde fayda vardır.
Balık Alerjenleri Nelerdir?
En önemli balık alerjeni balıkların etidir. Balıkların etindeki parvalbumin en önemli alerjendir. Ayrıca balık etinde enolaz ve aldolaz da diğer alerjenlerdir.
Vitellogenin ise balık yumurtası alerjenidir.
Balık jelatini ve kollejeni ise balık derileri ve kemiklerinden yapılır. Balık eti ile kontamine olmasından dolayı alerjiye neden olabilir.
Isınglas balık mesanesinden elde edilir. Isınglass içecek ve şekerlerde, çocuklara yapılan aşılarda ve dil altı alerji aşılarında bulunabilmektedir. Bu nedenle balık alerjisi olanlarda bu ürünleri kullanırken dikkatli olmakta fayda vardır.
Balık kanı da serum albumini içermesinden dolayı alerji yapabilme endişesine rağmen alerji yapabileceği konusunda bilgi çok fazla değildir.
Karaca havyar ve balık yumurtası balık alerjisine neden olur mu?
Karaca alerjenleri balık etinden farklıdır. Karaca alerjisi olanlar genelde balık etini tüketebilirler. Balık yumurtası alerjeni vitellogenindir ve tavuk yumurtası ile çapraz reaksiyon yapmaz. Balık yumurtasında parvalbumin bulunmaz.
Özetleyecek Olursak
-Balık alerjisi nedir denilince balık tükteminden sonra vücutta anormal reaksiyon gelişmesi aklımıza gelmelidir.
-Balık alerjisi balıkların etindeki alerjenler başta olmak üzere çeşitli alerjenler nedeniyle gelişmektedir.
-Balık jelatini, ısınglass ve kollejen balık alerjisinde katkıda bulunan alerneler olabileceğinden şüphelenilmektedir.
-Balık alerjisi olanlarda tavuk tüketiminden sonra da alerjik reaksiyon gelişebilmektedir.
-Balık yumurtasında balık alerjeni parvalbumin yoktur